Qormadii hore waxaan ku soo qaatay siday iskugu xidhan yihiin hadal badnaanta iyo himilo yaraantu. Waxa kale oo aan ku soo qaatay mid ka mid ah dhowr caqabadood oo aan doonaya in aan qormooyin dhowr ah idinkula wadaago.
Qormada maantana waxaan ku soo qaadan-doonaa haddii Alle idmo CAQABADII 2aad oo ah, siday Borobogaandaha iyo qabyaalada is huwani u naafeeyeen koritaanka dhaqaale ee wadankeena.
Sideedaba horumarku waxa uu ka dhashaa maalgalin lagu sameeyo dhulkaaga hooyo, taa soo u qaynsanta mid ay muwaadiniintu maalgashadaan iyo mid uu shisheeyuhu maalgashado, (local investment and foreign investment).
Waxa’se daruuri ah in ay meeshaasi ka jirto xasilooni siyaasadeed iyo mid amni oo laysku haylayn karaa.
Xaqiiqooyinka wadankeena yaalaa waxay ina tusinayaan in borobogaanduhu uu yahay caqabada ugu weyn ee maanta hortaagan in la maalgashado dhulkeena.
Waxaana taa lagu sababayn karaa, bulashada oo aan wali goosan midho ka soo go’ay maalgalin lagu sameeyay dhulkooda hooyo.
Waxa kale oo iyana jira kooxo ay shaqadoodu tahay in ay turun-tureeyaan talaabo kasta oo ay u arkaan in ay horumar soo kordhinayso, waxaanay mar walba u taagan yihiin sidii ay u fashilin la haayeen mashaariicda horumarineed ee ay bulshadu u haraadan tahay.
Hubka ugu weyn ee ay u adeegsadaan dibindaabyaynta dhaqaaluhu waa borobogaande ay huwiyeen shaadh qabiil, waxaanay si xirfadaysan bulshada uga marin habaabiyaan ujeedooyinkooda dhagaraysan ee ay maalin walba la dhex kuutinayaan.
Markay doonayaan in ay bulshada ka daahaan xaqiiqda dhabta ah ee meesha taala, waxay farta ugu fiiqaan in ay jiraan kooxo gaara iyo reero gaara oo doonaya in ay ka faa’iidaystaan khayraadkii ay ummaddu wada la hayd, taasina ay tahay midda ay meesha dheer ka arkayaan.
Talaabooyinka noocaasi ahi waxay bulshadu kala kulantaa dhowr arimood oo aan haboonayn:- waa midda koobaade khayraadkii ay ummaddu la hayd ayaa noqda miday dhexda ku duubtaan shaqsiyaad iyo reero is xulufaystay oo carqaladeeyay talaabo kasta oo lagaga faa’iidaysan lahaa.
Haddii ay cidi isku-daydo in ay maalgashato khayraadka ku duugan dhulkeena, way iskaga huleeshaa markay ka gayoon waydo caqabadaha isdabayaale ee ay maleegayaan kooxaha horumarka ku xajiimoodaa.
Waxay kale oo ay bulshadu ku sii nagaataa xaalad saboolnimo iyo dhaqaale xumaan ah.
Waa midda labaade waxa mararka qaarkood bilawda kacdoono abaabulan oo lagaga soo horjeeda mashaariic horumarineed oo dadku ay baahi weyn u qabaan, waxaanay taasi abuurtaa qalalaase iyo iska-hor-imaadyo khatar galiya amniga guud ee ay bulshadu hoos hadhsanayso, sidoo kale waxa laga badin waayaa in lagu mitido ilaalinta amniga oo qudha, waxa kaloo iyana yaraada rajadii ay shacabku ka qabeen inay maruun ka faa’iidaystaan khayraadka ku duugan dhulkooda, taa soo ogolaysiisa in ay daawade uun ka ahaadaan waxay dunida kale qabsanayso.
Waa midda seddexaade waxay bulshadu noqotaa mid kala daadsan oo aan la hayn wax ujeedo ah oo ay ku midaysanyihiin, sidoo kale ay la dageen loolanno xoogan oo u dhexeeya beelaha isku deegaanka ah.
Hadaba markay yaraato kalsoonida ay isku-qabaan bulsho ay noloshu mataanaysay, waxa adkaanaysa in ay dhidibada u taagaan mustaqbalka ay ku riyoonayaan, waxa kale oo adkaanaysay in ay la yimaadaan talaabooyin ay ku midaynayaan maalkooda, muruqooda iyo masgaxdooda, taa soo laf-dhabar u ahaan lahayd dadaalada ay ugu jiraan horumarinta dhulkooda, waxa kale oo ay ibo fur u noqon la hayd koboc dhaqaale oo xoogan, kaa soo ka hanaqaada gayiga aynu ku nool nahay.
Hadaba sababta ay kooxahaasi u hardaamaynayaan bulshadoodu waxay leedahay wajiyo badan oo u baahan in si xeeldheer loo lafo guro, marka la doonayo in si waadax ah bulshada loogu iftiimiyo mashaakilaad ay ku hayaan.
waxa’se u jeedadaydu tahay inaan shacabka dareensiiyo halkay ka dhutinayaan meesha ay tahay, iyo siday ugu afduuban yihiin kooxo uu yoolkoodu yahay in ay shacabka ka dhigtaan gabood ay ku raadsadaan danahooda gaarka ah.
Waxa kale kooxahani jaanis ay si firfircoon ugu kowlgaan ka dhigteen wadajir la’aanta, isla-xisaabtan ka’aanta iyo damanaanta bulshadeen, taa saana ku dhiirisay in ay ku dul noolaadaan danyar gaajaysan oo waayahoodu cusleeyay. La soco. By Cumar Axmed Cali; cumaraxmed@gmail,com/0634244802.