Diiwaanka Taariikhdu waa mid furan Qalinkuna waa mid u diyaara in lagu qoro dhacdooyinka Maalinlaha ah ee Qadarka Eebe ku socda, Sidoo kale Diiwaanada Taariikhda waxaa ku qoran Boqoro, Madaxwaynayaal Masuuliyiin iyo Gudoomiyayaal. intii Dunida guudkeeda la joogay Bulshooyin soo Xukumay waxaana Qarniyo iyo Sannado danbe Diiwaanada Taariikhda lagu xusaa Hab Maamulkiisii , intuu Badhaadhe iyo Horomar gaddhsiiyay Bulshadii uu Xukumayay ,intuu Danta guud ka Shaqeeyay uu Guulo ka soo hooyay ,intuu Higsigii Bulshada u Hawl galay kana midho dhaliyay, Intuu Xagal Daaciyay uu Hadafkii Bulshada Marin habaabiyay ,intuu Hagardaamooyin u gaystay uu kubka iyo intuu Habqan iyo Habaas Dalka Galiyay. Araartaa aan gundhiga uga dhigay qormadaydu halkaa ha joogtee waxay maanta diiradaydu saaran tahay Aasaasaha Koowaad ee Xisbiga Mucaaradka Wadani ahna Murashaxa kaliya ee u taagan Kursiga Madaxwaynaha ee Xisbiga Wadani ahna Gudoomiyahii ugu mudada dheer ee Golaha Wakiilada soo mara sida ku cad Sooyaalka C/raxmaan Maxamad C/laahi Cirro Sanadkii 1981 waxuu noqday Madax Qaybeed Waaxda Iskaashiga iyo Dhaqaalaha ee Wasaarada Arimaha Dibada Soomaaliya halka Sannadkii 1988 uu u dalacay Qusulka Koowaad Safaarada Soomaaliya ee Ruushka isagoo Xillkaa hayay ilaa 1991 burburkii Soomaaliya ka dib mar kale C/raxmaan Cirro waxuu Shann Sanno ahaa sii hayaha Safaarada Soomaaliya ee Ruushka. 1996 ilaa 2001 Gudoomiyaha Golaha Wakillada sida ku cad Sooyaalkiisa waxuu daganaa Dalka Finland isagoo shaqooyin kala duwan ka soo shaqeeyay sida Xoghayaha Soomaali Social Democratic Party , Hanti Dhawre Hay”adda Immigration forum Finlad, Project Assistant IOM Finland mar kale waxuu ka mid ahaa Aasaaseyaashii Xisbiga Ucid isagoo noqday Xoghayaha Arimaha Dibada Xisbiga Ucid iyo ku xigeenka Xoghayaha Guud ee Xisbiga Ucid. Sidoo kale Aasaasaha Koowaad ee Xisbiga Mucaaradka ee Wadani ahna Murashaxa Madaxwaynaha ee Xisbiga Wadani C/raxmaan Maxamad C/laahi Cirro waxuu Safka hore kaga jiraa Siyaasiyiinta aan halgankii dib u xoraynta Qaran ee SNM hormoodka ka ahayd aan kaga qayb galin DAREEN,DOOD,IYO DEEQ midna marka si qoto dheer loo lafo guro Sooyaalka Taariikheed ee Gudoomiyaha Golaha Wakiilada ahna Murashaxa Madaxwaynaha Xisbiga Wadani waxaa iswaydiin mudan Xidhiidhka ka dhexeeyay Kalidii Taliyihii Siyaad Bare ee Darajada Qusulka Koowaad Safaarada Samaaliya ee Ruushka u magacaabay Sannadkii 1988 oo Kalidii Taliyihii Siyaad Barre uu amar ku bixiyay in Diyaaradaha Dagaalku ay Bamka la dhacaan oo ay Xasuuqaan Shacabka S/land ee Magaalooyinka Burco, Hargaysa iyo Barbera?. Mar kale Muwaadiniinta Arimaha Siyaasada sida joogtada ah ula socdaa waxay aad ugu dhaliilaan in C/Raxmaan Cirro uu safka hore kaga jiro Siyaasiyiinta Damaca Kursigu keenay S/land balse Mabda ahaan Aaminsan Midnimada Soomaali wayn iyadoo Eedaa culus marag cad looga dhigayo in C/raxmaan Cirro Maskaxdiisa iyo Maankiisu uu Shan Sanno ka dib Burburkii Soomaaliya uu Xillka sii hayay Aaminsanaana Aaminsanaa Midnimada Soomaali wayn mar kale Gudoomiye Cirro waxuu safka hore kaga jiraa Siyaasiyiinta yagleelkii Dawladnimada S/land aan Dalka iyo Dadka S/land hunguri kaga jirin ee Aaminsanaa in S/land Cagheeda isku taagi karayn. Mar kale Muwaadiniinta Arimaha Siyaasada sida joogtada ah ula socdaa waxay aad ugu dhaliilaan Gudoomiyaha Golaha Wakiilada C/raxmaan Cirro in uu yahay Siyaasi aan curin lahayn oo ku Fashilmay Kaalintii Hogaamineed ee Golaha Wakiilada iyagoo Dhaliishaa Culus Marag cad looga dhigayaa in aanu Xilldhibaanada Golaha Wakiilada u jeedin Qudbad Dareen Wadaniyadeed Xambaarsan oo Xilldhibaanada ku Baraarujinayo kuna dardar galinayo gudashada Xillka Qaran ee saaran iyo ka fogaanshaha Laaluushka oo Golihii Wakiilada ka dhigay mid Caqliga, Curinta ,iyo Daacadnimada ka dabran oo Xillgudasho la”aani dhaxal siisay. Akhriste Hadii aan mooganahay Mudo Kow iyo Toban Sanno ah uu Xillka hayay Gudoomiye Cirro ma haysaa Cadaymo cad oo muujinaya Qudbad dareen Wadaniyadeed Xambaarsan uu u jeediyay Xilldhibaanada Golaha Wakiilada isagoo ku baraarujinaya kuna dardar galinaya Gudashada Xillka Qaran ee ay hayaan iyo ka fogaanshaha Laaluushka ? Mar kale Akhriste hadaan mooganahay ma haysaa cadaymo cad oo muujinaya in Gudoomiye C/raxmaan Cirro Halgankii dib u xoraynta qaran ee S N M Hormoodka ka ahayd kaga qayb galay Dood, Dareen iyo Deeq mid uun ? Mar kale Akhriste ma haysaa Cadaymo cad oo muujinaya in Gudoomiye C/raxmaan Cirro in uu ka qayb qaatay Yagleelkii ama dhismihii Dawladnimada S/land ? Hadii aanad hayn Cadaymo cad ma mudanyahay in uu madaxwayne ka noqdo Jamhuuriyada S/land C/raxmaan Cirro?. Sidoo kale Murashaxa kaliya ee Taagan Kursiga Madaxwaynaha ee Xisbiga Wadani C/raxmaan Cirro waxaa lagu dhaliilaa in uu Sabobay in Golihii Wakiilada u horeeyay ee Bulshada S/land Codkooda si toosa ugu soo doortaan uu noqdo Golihii Baarlamaanka ee ugu talada xumaa, uguna tayada xumaa, uguna mudada dheeraa ee soo mara S/land iyadoo Dhaliishaa culus marag cad looga dhigayo in Gudoomiye Cirro uu ka danaystay Hogaamintii Golaha Wakii;da Guulo Siyaasiyana uu ka gaadhay halka ay ahayd in Golaha Wakiiladu ay u shaqeeyaan Bulshadii soo dooratay oo soo saaraan Xeerka lagu soo dooranayo Golaha Wakiilada , Xeerka kala xadaynta Dagmooyinka iyo Gobolada, Xeerka Shaqaalaha Rayidka ,Xeerka kala Xadaynta Ganacsiga , Xeerka wax soosaarka beeraha ,Xeerka Dhulka iyo Lahaanshihiisa , Xeerka Taawarada Isgaadhsiinta ee Magaalooyinka Gudahooda lagu Taagay,iyo Xeerar Kale oo Qeexaya Horomarinta Nolosha Bulshada Danyarta u badan ee S/land .
Madax meel ka saraysa oo la taabtaa ma jiree Gudoomiye C/raxmaan Cirro waxuu Golihii Wakiilada ka dhigay mid ku shaqeeya Dhaameelka ama Laaluushka oo Caqliga iyo Curintaba ka Dabran .
Maanta Iyo Qormadeennan waxaan ku soo afmeerayaa tuducyo kamid ah maansada Daallacan oo kamid ah suugaan ka hadlay waayaha nolosha iyo marxaladaha dhabta ah ee aynu soo marnay. Waxaanay ku bilaabantay:
Danyartiyo miskiinyo
Dabatada kaluunkiyo
Bulsho duurka joogtoo
Duunyada ku soo dhaqa
Raga soo dalxiisee
Diyaarado u raacee
Daawada dhibtoodee
Filimada ka duubtee
Daaraha ka jeexdee
Ka danaystay waayadan
Dacwadooda maan galin
Wali dood kamaan furin
Danbi dhacay ma faalayn
Diiwaanka gabaygiyo
Suugaanta kuma darin
Ma dalbanin abwaankii
Deelayda curin jiray
Qalinkii Sacad X. Maxamuud Gadhle
Hargeysa, Somaliland
